Persoal investigador integrado
Manuel Ferreiro (Saavedra, 1955) é licenciado (1978) e doutor (1990) en Filoloxía Hispánica (subsección: Galego-Portugués) pola Universidade de Santiago de Compostela. Na actualidade é catedrático de Filoloxías Galega e Portuguesa na Universidade da Coruña.
A súa actividade investigadora abala entre a Lingüística Histórica e mais a Ecdótica e a Crítica Textual: os dous volumes da Gramática Histórica Galega (1995-1997) inscríbense na primeira liña de investigación; co segundo núcleo de pesquisa están relacionados os traballos que teñen como obxecto o estudo e a edición de textos medievais, nomeadamente dos textos trobadorescos galego-portugueses, con participación e dirección de proxectos de investigación e coa publicación de diversos contributos e artigos especializados en revistas e libros colectivos, e mais monografías como As cantigas de Rodrigu’Eanes de Vasconcelos ou O Cancioneiro de Pero Mafaldo.
A figura e da obra de Eduardo Pondal nuclea outro centro de interese investigador no ámbito da Crítica Textual e do estudo da lingua literaria pondaliana, coa publicación de múltiplos estudos, nomeadamente os catro volumes da súa obra completa (1995-2005) e numerosos traballos e monografías sobre o poeta: De Breogán aos Pinos. O texto do Himno Galego, 1996, 1ª ed.; O Himno Galego. Documentos históricos (1890-1907); Eduardo Pondal, o cantor do eido noso (2017); Estes son os eidos amigos. Escolma xeográfica da poesía pondaliana (2017); Eduardo Pondal: Os cantos eran da Patria (120 poemas) (2017).
En 2006 gañou o XVII Premio de Investigación “Losada Diéguez” 2006 pola edición d’Os Eoas pondalianos, e en 2014 foille concedido o IX Premio de Investigación 'Concepción Arenal' de Humanidades 2014 polo proxecto Glosario da poesía medieval profana galego-portuguesa (www.glossa.gal).
Na actualidade dirixe o proxecto Universo Cantigas, que ten como obxectivo realizar a edición crítica dixital dos textos que integran a lírica profana galego-portuguesa (http://universocantigas.gal).
-
Publicacións
-
Proxectos I+D
-
Teses
-
Outros méritos
Libros
Eirín, Leticia / Ferreiro, Manuel / López, Teresa, Os trobadores da terra de Betanzos, Betanzos, Biblos Clube de Lectores, 2023, 91 pp. [ISBN 978-84-15086-55-0]. |
Ferreiro, Manuel / Freixeiro Mato, Xosé Ramón (eds.), Manuel María e Xosé Neira Vilas: Correspondencia entre Manuel María e Xosé Neira Vilas (1957-1997). Edición de Manuel Ferreiro e Xosé Ramón Freixeiro Mato, Outeiro de Rei, Casa-Museo Manuel María, 2021, 291 pp. [ISBN 978-84-945714-8-0]. |
Ferreiro, Manuel (ed.), Eduardo Pondal: Os cantos eran da Patria (120 poemas). Introdución, edición e notas, A Coruña, Real Academia Galega, 2017, 479 pp. [ISBN 978-84-946005-7-9]. |
Ferreiro, Manuel, Eduardo Pondal, o cantor do eido noso, Santiago de Compostela, Edicións Laiovento, 2017, 256 pp. [ISBN 978-84-8487-360-0]. |
Ferreiro, Manuel, Esta é a terra dos eidos amigos. Escolma xeográfica da poesía pondaliana, A Coruña, Deputación da Coruña, 2017, 191 pp. [ISBN 978-84-9812-295-4]. |
Eirín, Leticia / Ferreiro, Manuel, O Cancioneiro de Pero Mafaldo. Edición crítica, Santiago de Compostela, Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades, 2014, 199 pp. [ISBN 978-84-453-5167-3]. |
Ferreiro, Manuel / Martínez Pereiro, Carlos Paulo / Tato Fontaíña, Laura (eds.), A edición da Poesía Trobadoresca en Galiza, A Coruña, Baía Edicións, 2008, 212 pp. [ISBN 978-84-96893-65-8]. |
Ferreiro, Manuel, O Himno Galego. Documentos Históricos (1890-1907), A Coruña, UDC/USC/UVI, 2007 [ISBN 978-84-9749-271-3]. |
Ferreiro, Manuel / Martínez Pereiro, Carlos Paulo / Tato Fontaíña, Laura (eds.), Normas de edición para a poesía trobadoresca galego-portuguesa / Guidelines for the Edition of Medieval Galician-Portuguese Troubadour Poetry, A Coruña, Universidade da Coruña, 2007, 68 pp. [ISBN 978-84-9749-247-8]. |
Ferreiro, Manuel, De Breogán aos Pinos. O texto do Himno Galego, Santiago de Compostela, Edicións Laiovento, 2007 (1996, 1ª ed; 1997, 2ª ed.; 1997, 3º ed.), 112 pp. [ISBN 978-84-8487-132-0]. |
Ferreiro, Manuel / Tato Fontaíña, Laura (eds.), Luís Manteiga: Intres [1934-35]. Ed. e estudo lingüístico de M. Ferreiro. Estudo literario de L. Tato, Sada / A Coruña, Ediciós do Castro, 2005, 220 pp. [ISBN 84-8485-213-X]. |
Ferreiro, Manuel (ed.), Eduardo Pondal: Poesía Galega Completa. IV. Os Eoas. Ed. crítica, Santiago de Compostela, Sotelo Blanco, 2005, 660 pp. [ISBN 84-7824-477-8]. |
Ferreiro, Manuel / Tato Fontaíña, Laura (eds.), Cándido A. González: ¡Mal Ollo!... Comedia de ambente mariñeiro. Estudo, edición e notas de M. Ferreiro e L. Tato Fontaíña, A Coruña, Biblioteca-Arquivo Teatral ‘Francisco Pillado Mayor’, 2004, 131 pp. [ISBN 84-9749-113-0]. |
Ferreiro, Manuel / Sanmartín Rei, Goretti (eds.), Ramón Cabanillas: A Virxe do Cristal. Lenda de Curros Enríquez axeitada para ópera. Introdución, edición e notas, A Coruña, Biblioteca-Arquivo Teatral ‘Francisco Pillado Mayor’, 2002, 195 pp. [ISBN 84-9749-035-5]. |
Ferreiro, Manuel (ed.), Eduardo Pondal: Poesía Galega Completa. III. Poemas Manuscritos. Ed. crítica, Santiago de Compostela, Sotelo Blanco, 2002, 596 pp. [ISBN 84-7824-406-9]. |
Ferreiro, Manuel (ed.), Eduardo Pondal: Poesía Galega Completa. II. Poemas Impresos. Ed. crítica, Santiago de Compostela, Sotelo Blanco, 2001, 335 pp. [ISBN 84-7824-144-2]. |
Ferreiro, Manuel / Freixeiro Mato, Xosé Ramón (eds.), Castelao na Galiza do século XX. Actas do Simposio (Universidade da Coruña / O Castro (Sada). 25-27 de Novembro de 1999, A Coruña, Departamento de Filoloxía Francesa e Galego-Portuguesa/AS-PG, 1999, 268 pp. [ISBN 84-89679-61-4]. |
Ferreiro, Manuel, Gramática Histórica Galega. II. Lexicoloxía, Santiago de Compostela, Edicións Laiovento, 1997 (2001, 2ª ed.), 409 pp. [ISBN 84-89896-07-0]. |
Ferreiro, Manuel / Martínez Pereiro, Carlos Paulo (eds.), Historia da Literatura Galega. Cantigas de Amor. Antoloxía, Vigo, AS-PG / A Nosa Terra, 1996, 253 pp. [ISBN 84-921126-7-0]. |
Ferreiro, Manuel / Martínez Pereiro, Carlos Paulo (eds.), Historia da Literatura Galega. Cantiga de Amigo. Antoloxía, Vigo, AS-PG / A Nosa Terra, 1996, 250 pp. [ISBN 84-921126-4-6]. |
Ferreiro, Manuel / Martínez Pereiro, Carlos Paulo (eds.), Historia da Literatura Galega. Cantigas de Santa Maria. Antoloxía, Vigo, AS-PG / A Nosa Terra, 1996, 240 pp. [ISBN 84-921126-8-9]. |
Ferreiro, Manuel / Martínez Pereiro, Carlos Paulo (eds.), Historia da Literatura Galega. Cantigas de Escarnho e de Maldizer. Antoloxía, Vigo, AS-PG / A Nosa Terra, 1996, 281 pp. [ISBN 84-921126-6-2]. |
Ferreiro, Manuel, Gramática Histórica Galega. I. Fonética e Morfosintaxe, Santiago de Compostela, Edicións Laiovento, 1995 (1996, 2º ed.; 1999, 3º ed.; 1999, 4ª ed.), 442 pp. [ISBN 84-7824-144-2]. |
Ferreiro, Manuel (ed.), Eduardo Pondal: Poesía Galega Completa. I. Queixumes dos Pinos. Ed. crítica, Santiago de Compostela, Sotelo Blanco, 1995, 326 pp. [ISBN 84-7824-144-2]. |
Ferreiro, Manuel / Martínez Pereiro, Carlos Paulo / Salinas Portugal, Francisco (eds.), Luís de Camões: "Doce Canto em Terra Alheia?". Apêndice: Camões em Terra Alheia (Presenças Camonianas na Lírica Galega). Selecção, introdução, notas e apêndice, Santiago de Compostela, Edicións Laiovento, 1994 (1998, 2ª ed.), 236 pp. [ISBN 84-87847-41-2]. |
Ferreiro, Manuel (ed.), As cantigas de Rodrigu’Eanes de Vasconcelos. Edición crítica con introdución, notas e glosário, Santiago de Compostela, Edicións Laiovento, 1992, 136 pp. [ISBN 84-87847-14-5]. |
Ferreiro, Manuel, Pondal: Do dandysmo á loucura (Biografia e correspondéncia), Santiago de Compostela, Edicións Laiovento, 1991, 304 pp. [ISBN 84-87847-02-1]. |
Sitios web
Ferreiro, Manuel (dir.) (2018): Universo Cantigas - Edición crítica da poesía medieval galego-portuguesa [ISSN 2605-1273]. Universidade da Coruña <http://universocantigas.gal/> |
Ferreiro, Manuel (dir.) (2017): Glosario da poesía medieval profana galego-portuguesa. Versión 2 [ISSN 2386-8309]. Universidade da Coruña <http://glossa.gal/> |
Capítulos de libros
Ferreiro, Manuel, "Eduardo Pondal, a poesía ao servizo da nación", Álbum de Galicia (Consello da Cultura Galega), Santiago de Compostela, Consello da Cultura Galega, 2023 [DOI 10.17075/adg.2023.23891]. |
Ferreiro, Manuel, "No universo das cantigas de amigo: algunhas reflexións textuais", en Tato, Cleofé (ed.): ¿Qué se fizo aquel trobar? La poesía de cancionero ayer y hoy, A Coruña, Universidade da Coruña, 2023, pp. 19-39 [ISBN 978-84-9749-878-4]. |
Ferreiro, Manuel, "Cantar a «nazón de Breogán»: o himno galego", Símbolos nacionais de Galiza. O himno e a bandeira, Lugo, Deputación de Lugo, 2022, pp. 9-24 [ISBN 978-84-09-43070-3]. |
Ferreiro, Manuel, "En torno da segmentación do adverbio pronominal «i» nas cantigas", en Pichel, Ricardo (ed.): «Tenh’eu que mi fez el i mui gram bem». Estudos sobre cultura escrita medieval dedicados a Harvey L. Sharrer, Madrid, Sílex, 2022, pp. 201-223 [ISBN 978-84-19077-35-6]. |
Ferreiro, Manuel, "Eduardo Pondal, dramaturgo. María de Lebosende (Breve cuadro dramático)", en Biscainho-Fernandes, Carlos-Caetano (ed.): Elsinor no Finis Terrae. Estudos transversais sobre o teatro galego, Oxford (Reino Unido), Peter Lang, 2022, pp. 13-29 [ISBN 978-1-80079-712-3]. |
Ferreiro, Manuel, "Entre a fonética e a sintaxe: crase, combinación de unidades lingüísticas e segmentación copulativa nas secuencias rimáticas das cantigas", en Sánchez Rei, Xosé Manuel (ed.): Estudos sobre gramática e sociolingüística galego-portuguesa, A Coruña, Monografía 13 da Revista Galega de Filoloxía, 2021, pp. 87-105 [ISBN 978-84-9749-819-7]. |
Ferreiro, Manuel, "«E nos duros traballos escelente». Carvalho Calero e os estudos pondalianos", Ricardo Carvalho Calero. As formas do compromiso, Santiago de Compostela, Universidade de Santiago de Compostela, 2020, pp. 207-233 [ISBN 978-84-17595-86-9]. |
Ferreiro, Manuel, "Arredor da segmentación intraversal da copulativa «e» nas cantigas trobadorescas galego-portuguesas", en Marques, Maria Aldina & Sánchez Rei, Xosé Manuel (eds.): Estudos atuais de linguística galego-portuguesa, Santiago de Compostela, Edicións Laiovento, 2019, pp. 29-55 [ISBN 978-84-8487-438-6]. |
Ferreiro, Manuel, "O portal Universo Cantigas: antecedentes, desenvolvemento, dificultades", Avatares y perspectivas del medievalismo ibérico, II, San Millán de la Cogolla, Cilengua, 2019, pp. 1633-1644 [ISBN 978-84-17107-87-1]. |
Ferreiro, Manuel / Arbor Aldea, Mariña, "Universo Cantigas: work in progress", en Lalomia, Gaetano & Santonocito, Daniela (eds.): Literatura Medieval (Hispánica): nuevos enfoques metodológicos y críticos, San Millán de la Cogolla, Cilengua, 2018, pp. 23-41 [ISBN 978-84-17107-77-2]. |
Ferreiro, Manuel, "A lingua de Martin Codax, entre a tradición e o xénero", en Rodríguez Guerra, Alexandre & Arias Freixedo, Xosé Bieito (eds.): The Vindel Parchment and Martin Codax / O Pergamiño Vindel e Martin Codax: The Golden Age of Medieval Galician Poetry / O esplendor da poesía galega medieval, Amsterdam (Países Baixos), John Benjamins, 2018, pp. 167-184 [ISBN 9789027201393] [DOI https://doi.org/10.1075/z.218.10fer]. |
Ferreiro, Manuel, "Coa faz á terra volta. Toponimia e poesía en Eduardo Pondal", en Boullón Agrelo, Ana Isabel (ed.): Estudos de Onomástica Galega III. Os alcumes, A Coruña, 2018 (Real Academia Galega), pp. 71-82 [ISBN 978-84-947823-4-3]. |
Ferreiro, Manuel, "Materiais para unha revisión crítica da segmentación de «é» no texto das cantigas profanas galego-portuguesas", en Xosé Manuel Sánchez Rei & Maria Aldina Marques (orgs.): As Ciências da Linguagem no Espaço Galego-Português. Diversidade e Convergência, Braga (Portugal), Universidade do Minho, 2016, pp. 39-64 [ISBN 978-989-755-240-3]. |
Ferreiro, Manuel, "Notas sobre variación lingüística dalgunhas formas verbais de pretérito nas cantigas galego-portuguesas (aver, fazer, põer, querer)", en Alexandre Rodríguez Guerra (ed.): Lingüística histórica e dialectoloxía: coordenadas de cambio lingüístico, Vigo, Universidade de Vigo, 2016, pp. 119-137 [ISBN 978-84-8158-728-9]. |
Ferreiro, Manuel, "Edición crítica e léxico: sobre algunhas cuestións de vocabulario na poesía profana galego-portuguesa", en Mariño Paz, Ramón & Varela Barreiro, Xavier (eds.): Lingüística histórica e edición de textos galegos medievais, Santiago de Compostela, USC: Anexo 73 de Verba, 2015, pp. 259-275 [ISBN 978-84-16533-65-7 ] [DOI http://dx.doi.org/10.15304/9788416533657]. |
Ferreiro, Manuel, "Eduardo Pondal á procura do «verbo sublimado». Arredor das re-escrituras pondalianas ", en Sanchez Rei, Xosé Manuel (ed.): Modelos de lingua e compromiso, A Coruña, Baía Edicións, 2014, pp. 163-184 [ISBN 978-84-995-149-2]. |
Ferreiro, Manuel, "Apostilas ao texto da cantiga «Don Beeito, ome duro» [B 1464, V 1074] de Joan Airas de Santiago", en Esteve, Cesc (ed.): El texto infinito. Tradición y reescritura en la Edad Media y el Renacimiento, Salamanca, SEMYR, 2014, pp. 511-527 [ISBN 978-84-941708-3-6]. |
Ferreiro, Manuel, "Por volta de topónimos e textos afonsinos. A cantiga «Ansur Moniz, muit'ouve gran pesar» [B 482, V 65]", en Eirín García, Leticia / López Viñas, Xoán (eds.): Lingua, texto, diacronía. Estudos de Lingüística Histórica, A Coruña, Monografía 9 da Revista Galega de Filoloxía, 2014, pp. 177-196 [ISBN 978-84-9749-609-4]. |
Ferreiro, Manuel, "Do manuscrito á edición: consideracións sobre a segmentación textual na poesía profana galego-portuguesa", en Lorenzo Gradín, Pilar / Marcenaro, Simone (eds.): El texto medieval. De la edición a la interpretación, Santiago de Compostela, Anexo 68 de Verba, 2012, pp. 135-158 [ISBN 978-84-9887-917-9]. |
Ferreiro, Manuel, "Erros dos copistas, lapsos dos editores (O pronome «che» e a cantiga B 1584 / V 1116 de Afonso Eanes do Coton", en Fernández Rodríguez, Natalia / Fernández Ferreiro, María (eds.): Literatura Medieval y Renacentista en España. Líneas y Pautas, Salamanca, SEMYR, 2012, pp. 545-562 [ISBN 978-84-937765-4-1]. |
Ferreiro, Manuel, "Sobre a partícula «ca» no corpus da lírica profana galego-portuguesa: integridade formal vs. elisión", en Petrov, Petar / Sousa, Pedro Quintino de / López-Iglésias Samartim, Roberto / Torres Feijó, Elias J. (eds.): Avanços em Ciências da Linguagem, Santiago de Compostela / Faro, AIL / Através Editora, 2012, pp. 391-410 [ISBN 978-84-87305-65-8]. |
Ferreiro, Manuel, "O subcorpus das cantigas de "cavaleiros" no cancioneiro profano galego-português. Notas linguístico-editoriais", en Mongelli, Lênia Márcia (org.): E fizerom taes maravilhas... Histórias de cavaleiros e cavalarias, São Paulo (Brasil), Ateliê Editorial, 2012, pp. 305-323 [ISBN 978-85-7480-629-7]. |
Ferreiro, Manuel, "Os hapax como problema e como solución. Sobre a cantiga 493/18,11 [B 495/V 78] de Afonso X", en Arbor Aldea, Mariña / F. Guiadanes, Antonio (eds.): Estudos de edición crítica e lírica galego-portuguesa, Santiago de Compostela, Anexo 67 de Verba, 2010, pp. 239-261 [ISBN 978-84-9887-302-3]. |
Ferreiro, Manuel, "Sobre o proxecto «Glosario Crítico da Lírica Profana Galego-Portuguesa»", en Brea, Mercedes / López Martínez-Morás, Santiago (eds.): Aproximación ao estudo do Vocabulario trobadoresco, Santiago de Compostela, Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades, 2010, pp. 239-252 [ISBN 978-84-453-4961-8]. |
Ferreiro, Manuel, "Sobre a suposta crase de «que» na poesía trobadoresca galego-portuguesa", en Pontes, Roberto e Martins, Elisabeth Dias (coords.): Anais VII EIEM - Encontro Internacional de Estudos Medievais. Idade Média: permanência, atualização, 2009 (Associação Brasileira de Estudos Medievais / Universidade Federal do Ceará), pp. 487-495 [ISBN 978-85-7564-449-2]. |
Ferreiro, Manuel, "Os himnos nacionais (entre a Galiza e o Brasil). Sobre a deriva textual do himno galego", en Tato Fontaíña, Laura / Maleval, Maria do Amparo Tavares (orgs.): Estudos galego-brasileiros 3. Língua, literatura, identidade, 3, Rio de Janeiro, De Letras/EdUERJ, 2009, pp. 21-48 [ISBN 978-85-60559-08-4]. |
Ferreiro, Manuel, "O territorio e a cidadanía: percorrido pola onomástica galega", en García Negro, María Pilar (ed.): Sobre o racismo lingüístico, Santiago de Compostela, Edicións Laiovento, 2009, pp. 67-94. |
Ferreiro, Manuel, "Eduardo Pondal: poesiia i rodina / Eduardo Pondal: Poesía e Patria", en Elena Zernova: Antologuiia galisiiskoy literaturi / Antoloxía da Literatura Galega. XIV. Eduardo Pondal, San Petersburgo, Universidade de San Petersburgo / Centro de Estudos Galegos, 2009, pp. 6-31 [ISBN 978-5-288-05006-0]. |
Ferreiro, Manuel, "Edición e historia da lingua: Sobre a representación da nasalidade no trobadorismo profano galego-portugués e as formas «irmana» e afins", en Manuel Ferreiro / Carlos P. Martínez Pereiro / Laura Tato Fontaíña (eds.): A edición da Poesía Trobadoresca en Galiza, A Coruña, Baía Edicións, 2008, pp. 77-96 [ISBN 978-84-96893-65-8]. |
Ferreiro, Manuel / López-Acuña, F., "O Himno. Historia, texto e música", en Barreiro Fernández, Xosé Ramón / Villares, Ramón (eds.): Símbolos de Galicia, Consello da Cultura Galega / Real Academia Galega, 2007, pp. 105-192 [ISBN 978-84-96530-46-I]. |
Ferreiro, Manuel, "Sobre problemas de edição do trovadorismo profano galego-português. Entre Joan Garcia de Guilhade e Meendinho", en Visalli, Angelita Marques e Oliveira, Teresinha (coords.): VI Encontro Internacional de Estudos Medievais. Medievalismo: Leituras Contemporâneas. Anais, 2007 ( Associação Brasileira de Estudos Medievais / Universidade de Londrina), pp. 108-125 [ISBN 85-98196-29-0]. |
Ferreiro, Manuel, "Para a historia d’«Os Eoas». Un poema épico fundacional no labirinto das indecisións", en Maleval, Maria do Amparo Tavares / Salinas Portugal, Francisco (orgs.): Estudos Galego-Brasileiros, Rio de Janeiro, Comunicação Editora, 2003, pp. 161-192 [ISBN 7576]. |
Ferreiro, Manuel, "Os carballos pondalianos. Sobre «Fillo cativo da gandra»", en Rodríguez, José Luís (coord.): Estudos dedicados a Ricardo Carvalho Calero, Santiago de Compostela, Parlamento de Galicia / Universidade de Santiago de Compostela, 2000, pp. 235-254 [ISBN 84-8121-828-6 ]. |
Ferreiro, Manuel, "De Anacreonte a Pondal: un novo poema", en Riquer, Isabel de / Losada, Elena / González, Helena (eds.): Professor Basilio Losada Castro: ensinar a pensar con liberdade e risco, Barcelona, Universitat de Barcelona, 2000, pp. 376-386 [ISBN 84-475-2486-6]. |
Ferreiro, Manuel, "«Terra verde»: un poema inédito de Eduardo Pondal", en Álvarez, Rosario / Vilavedra, Dolores (coords.): Cinguidos por unha arela común. Homenaxe ó Profesor Xesús Alonso Montero, II, Santiago de Compostela, Universidade de Santiago de Compostela, 1999, pp. 509-527 [ISBN 84-8121-807-3 ]. |
Ferreiro, Manuel, "Pondal ‘ao estilo’ de Joan Zorro: A primeira cantiga neotrobadoresca galega", Congreso O Mar das Cantigas, 1997 (Xunta de Galicia), pp. 213-234 [ISBN 84-453-2310-5]. |
Ferreiro, Manuel, "O portugués como ficción dramática. A fronteira lingüística no entremés «A contenda dos Labradores de Caldelas» [1671]", en Carrasco González, Juan A. e Viudas Camarasa, Antonio (eds.): Actas del Congreso Internacional Luso-Español de Lengua y Cultura en la Frontera, 1996 (Universidad de Extremadura), pp. 9-32 [ISBN 84-7723-237-7]. |
Ferreiro, Manuel, "A cantiga de Rodrigu'Eanes d'Alvares. Edição crítica", en Aires, A. Nascimento e Ribeiro, Cristina Almeida (orgs.): Actas do IV Congresso da Associação Hispânica de Literatura Medieval., III, 1993 (Cosmos), pp. 319-323. |
Ferreiro, Manuel, "Unha ruptura na literatura galega: os Séculos Escuros", A nosa literatura. Unha interpretación para hoxe, A Coruña, AS-PG, 1982 (1988, 2ª ed.), pp. 45-66 [ISBN 84-300-7081-8]. |
Artigos en revistas
Ferreiro, Manuel, "O refrán das cantigas galego-portuguesas: variación e edición", Estudios Románicos, 31, 2022, pp. 433-446 [ISSN 0210-4911 ] [ISSN Dixital 1989-614X] [DOI https://doi.org/10.6018/ER.502821]. |
Ferreiro, Manuel, "Notas sobre a segmentación textual dalgúns adverbios nas cantigas galego-portuguesas", Signum. Revista da ABREM, 22, 2, São Paulo (Brasil), ABREM, 2021, pp. 272-292 [ISSN Dixital 2177-7306]. |
Ferreiro, Manuel, "Dous loci critici nas cantigas de Estevan da Guarda", Estudios Románicos, 27, 2018, pp. 171-183 [ISSN 0210-4911 ] [ISSN Dixital 1989-614X] [DOI https://doi.org/10.6018/ER/346611]. |
Ferreiro, Manuel, "Amizade, relación epistolar e redes socioliterarias: Rosalía, Pondal (e Murguía)", Follas Novas. Revista de Estudos Rosalianos, 2, Padrón, 2017, pp. 26-43 [ISSN 2530-3813]. |
Ferreiro, Manuel, "A forma «mais» na lírica profana galego-portuguesa: variación lingüística e estatus métrico", Verba, 43, Santiago de Compostela, USC, 2016, pp. 143-164 [ISSN 2174-4017] [ISSN Dixital 0210-377X] [DOI http://dx.doi.org/10.15304/verba.43.2846]. |
Ferreiro, Manuel, "Unha variación inexistente nas cantigas profanas galego-portuguesas: as formas «perdon» / «pardon»", Madrygal. Revista de Estudios Gallegos, 19, Madrid, Ediciones Complutense, 2016, pp. 51-59 [ISSN 1138-9664] [ISSN Dixital 1988-3285] [DOI http://dx.doi.org/10.5209/MADR.53988]. |
Ferreiro, Manuel, "Lección manuscrita e crítica do texto: en torno á segmentación das cadeas gráficas na poesía profana galego-portuguesa", Revista de Literatura Medieval, 26, Universidad de Alcalá, 2014, pp. 163-190 [ISSN 1130-3611]. |
Ferreiro, Manuel, "Elementos para unha revisión textual das cantigas trobadorescas: sobre a segmentación de «o» e «a»", Estudos de Lingüística Galega, 6, Santiago de Compostela, 2014, pp. 81-115 [ISSN 1889-2566] [ISSN Dixital 1989-578X] [DOI http://dx.doi.org/10.15304/elg.6.1464]. |
Ferreiro, Manuel, "Uma anomalia na língua trovadoresca galego-portuguesa: sobre os casos de conservação de -L- intervocálico", Virtual Center for the Study of Galicia-Portuguese Lyric, 1, Spring, Washington D.C. (Estados Unidos), 2013 [ISSN 2332-1377]. |
Ferreiro, Manuel, "Sobre a posibilidade de elisión vocálica da conxunción «se» na poesía profana galego-portuguesa", Verba, 40, Santiago de Compostela, USC, 2013, pp. 453-470 [ISSN 0210-377X]. |
Ferreiro, Manuel, "La (re)construcción de la Patria Gallega desde la poesía: Eduardo Pondal", Revolución y Cultura, 1/2008, La Habana (Cuba), Ministerio de Cultura, 2008, pp. 18-24 [ISSN 0864-1315]. |
Ferreiro, Manuel, "A forma verbal «éste» na lírica profana galego-portuguesa", Revista Galega de Filoloxía, 9, A Coruña, 2008, pp. 57-78 [ISSN 1576-2661]. |
Ferreiro, Manuel, "Sobre a edição dos textos trovadorescos galego-portugueses. Novamente Meendinho", Critica del Testo, X, 2, Roma (Italia), 2007, pp. 47-67 [ISSN 1127-1140]. |
Ferreiro, Manuel, "A investigación sobre Pondal e o achamento d’«Os Eoas». Memoria persoal dunha pesquisa", Grial, XLIV, 171, Vigo, 2006, pp. 38-49. |
Ferreiro, Manuel, "Contribución á lexicografía histórica do galego: o vocabulario de Payzal", Cadernos de Lingua, 9, Real Academia Galega, 1994, pp. 55-88 [ISSN 1130-5924]. |
Ferreiro, Manuel, "A lingua pondaliana e a formación do estándar literario galego", Cadernos de Lingua, 4, Real Academia Galega, 1991, pp. 49-70 [ISSN 1130-5924]. |
Ferreiro, Manuel / López, Teresa, "Pondal publicou un adianto do que foron Os Eoas no 1857", A Nosa Terra, 338, Vigo, A Nosa Terra, 1988, pp. 16-16 [ISSN 0213-3105]. |
Ferreiro, Manuel, "Nova contribución ao córpus literário de Eduardo Pondal: dezanove poemas e unha novela", A Nosa Terra, Extra (Eduardo Pondal: Home libre, libre terra), 7, Vigo, A Nosa Terra, 1986, pp. 65-80 [ISSN 0213-3105]. |
Ferreiro, Manuel, "Breve achegamento á biografia de Pondal", A Nosa Terra, Extra (Eduardo Pondal: Home libre, libre terra), 7, Vigo, A Nosa Terra, 1986, pp. 5-8 [ISSN 0213-3105]. |
Ferreiro, Manuel, "Gabriel Feixó de Araúxo: Entremés famoso sobre a pesca do rio Miño", Cadernos da Escola Dramática Galega, 41, A Coruña, 1983, pp. 1-16. |
Recensións
Ferreiro, Manuel, "Da bibliografía virtual á bibliografía real. Sobre a gramática galega", A Nosa Terra, 840, Vigo, 1998, pp. 27-28 [ISBN 0213-3105]. |
Congresos
Ferreiro, Manuel / Arbor Aldea, Mariña, "A reapropiación do noso patrimonio literario: Universo Cantigas. De 2010 a 2026: avances, fitos e retos", en XIV Congreso da AIEG: Horizontes dos Estudos Galegos e/na Lusofonía (Universidade do Minho, Braga/Guimarães, 17-20 de abril de 2024), AIEG - Asociación Internacional de Estudos Galegos, Braga / Guimarães (Portugal). |
Ferreiro, Manuel, "Relendo o texto das cantigas: apostilas léxico-semánticas", en XIX Congresso AHLM (Alcobaça 5 a 9 Setembro de 2023), AHLM – Asociación Hispánica de Literatura Medieval, Alcobaça (Portugal). |
Ferreiro, Manuel, "No universo das cantigas galego-portuguesas: sobre algúns erros ou intervencións dos copistas", en Coloquio Internacional de la AHLM. Editar textos medievales en el siglo XXI (5-7 setembro de 2022), AHLM - Asociación Hispánica de Literatura Medieval, MADRID. |
Ferreiro, Manuel / Eirín, Leticia , "Filoloxía, literatura e edición dixital: Universo Cantigas", en Simposio ILG 2022. A edición dixital de textos antigos: modelos, proxectos e ferramentas (28 de novembro – 2 de decembro), ILG – Instituto da Lingua Galega (USC), Santiago de Compostela. |
Ferreiro, Manuel, "Voltando ás cantigas de amigo: algunhas reflexións textuais", en VII Congreso Internacional da Asociación Convivio (Universidade da Coruña, 3-5 de novembro de 2021), CONVIVIO, A Coruña. |
Ferreiro, Manuel, "Lingua e variación(s) no refrán das cantigas: unha aproximación", en Coloquio Internacional Editar cantigas (de amigo) no século XXI (Universidade da Coruña, 21-22 de Outubro de 2021)., Grupo ILLA, A Coruña. |
Ferreiro, Manuel, "Achegamento ao refrán das cantigas galego-portuguesas: repetitio vs. variatio", en Coloquio Internacional de la AHLM. Pervivencia y literatura: documentos periféricos al texto literario (Univ. de Córdoba, 2-4 de septiembre de 2021), AHLM - Asociación Hispánica de Literatura Medieval, Córdoba. |
Ferreiro, Manuel, "As cantigas na web: Universo Cantigas", en XII Congreso da AIEG: Novos horizontes para unha Galicia global (Madrid, 10 a 15 de setembro de 2018), AIEG - Asociación Internacional de Estudos Galegos, Madrid. |
Ferreiro, Manuel, "Toponimia e literatura en Eduardo Pondal", en III Xornada de Onomástica Galega. Os alcumes (Museo de Pontevedra, 20 de outubro de 2018), Real Academia Galega, Pontevedra. |
Ferreiro, Manuel / Arbor Aldea, Mariña, "Os trobadores na rede: Universo Cantigas", en VI Congreso Internacional de la Asociación CONVIVIO para el estudio de los cancioneros y de la poesía de cancionero (Alacant, 23-25/5/2018), Convivio, Universitat d'Alacant. |
Ferreiro, Manuel, "O portal Universo Cantigas: antecedentes, desenvolvemento", en XVII Congreso Internacional de la Asociación Hispánica de Literatura Medieval (Roma, 26-30 de septiembre de 2017), AHLM - Asociación Hispánica de Literatura Medieval, La Sapienza, Università di Roma (Italia). |
Ferreiro, Manuel, "A lingua de Martin Codax, entre a tradición e o xénero", en Simposio Internacional «E irei madr a uigo» con motivo da estadía do Pergamiño Vindel en Vigo (23 e 24 de novembro de 2017), Universidade de Vigo, Vigo. |
Ferreiro, Manuel, "Atualizar as cantigas, recuperar o léxico", en International Conference Reading the Middle Ages Today: Sources, Texto and Translation (Universidade do Minho, 22-23 June 2017), Instituto de Letras e Ciências Humanas (Universidade do Minho), Braga (Portugal). |
Ferreiro, Manuel / Arbor Aldea, Mariña, "Universo Cantigas: work in progress", en Coloquio Internacional AHLM: Literatura Medieval (Hispánica). Nuevos Enfoques Metodológicos y Críticos (Catania, 27-30 de septiembre de 2016), AHLM - Asociación Hispánica de Literatura Medieval, Università degli Studi di Catania (Italia). |
Ferreiro, Manuel, "O proxecto GLOSSA: Glosario da poesía medieval profana galego-portuguesa", en XI Congreso Internacional da AIEG 2015: Os estudos galegos ante o cambio social e cultural: Identidades na fronteira, emigración e exilio, Asociación Internacional de Estudos Galegos, Buenos Aires (Arxentina), 6-8 de abril de 2015. |
Ferreiro, Manuel, "Notas sobre variación lingüística dalgunhas formas verbais de pretérito nas cantigas galego-portuguesas («aver», «fazer», «põer», «querer», ", en III Coloquio de Lingüística Histórica, TALG (Tecnoloxías e Aplicacións da Lingua Galega), Universidade de Vigo. |
Ferreiro, Manuel, "O proxecto GLOSSA: dificultades e resultados", en Gallaecia - III Congresso Internacional de Linguística Histórica , Instituto da Lingua Galega (USC), Santiago de Compostela, 27-30 de xullo de 2015. |
Ferreiro, Manuel, "Algunhas reflexións sobre o texto das cantigas profanas galego-portuguesas: as formas «perdon» / «pardon»", en XVI Congresso Internacional da Associação Hispânica de Literatura Medieval «En Porto antr'o Doiro e Gaia», AHLM - Asociación Hispánica de Literatura Medieval, Porto (Portugal), 21-25 de setembro de 2015. |
Ferreiro, Manuel, "Sobre topónimos e textos afonsinos. A cantiga «Ansur Moniz, muit'ouve gran pesar» [B 482, V 65]", en II Coloquio de Lingüística Histórica (26 e 27 de xuño de 2014), ILLA, Facultade de Filoloxía (UDC). |
Ferreiro, Manuel, "Perfil biográfico de Pondal", en XVIII Simposio Pondaliano (Ponteceso, 1-29 novembro 2014), Fundación Eduardo Pondal, Ponteceso. |
Ferreiro, Manuel, "Antecedentes, desenvolvemento e resultados do GLOSSA (Glosario da poesía medieval profana galego-portuguesa)", en Xornadas Internacionais "Literatura galega: identidade, alteridade, exilio" (Madrid, 18-20 setembro 2014), UCM - UNED, Madrid. |
Ferreiro, Manuel, "Análise lingüística do Himno galego", en XVII Simposio Pondaliano (Ponteceso, 3-30 novembro 2013), Fundación Eduardo Pondal, Ponteceso. |
Ferreiro, Manuel, "Sobre "mais" na lírica profana galego-portuguesa: variación lingüística e estatus métrico ", en XV Congreso Internacional de la Asociación Hispánica de Literatura Medieval (San Millán de la Cogolla, del 8 al 14 de septiembre de 2013), AHLM, San Millán de la Cogolla (La Rioja). |
Ferreiro, Manuel, "Edición crítica e texto: algunhas cuestións lexicais na poesía profana galego-portuguesa", en 1º Coloquio de Lingüística Histórica (USC, 1-4 de xullo de 2013), Instituto da Lingua Galega, Santiago de Compostela. |
Ferreiro, Manuel, "A escolla lingüística de Pondal no contexto do Rexurdimento", en XVI Simposio Pondaliano (Ponteceso, 2-30 outubro 2012), Fundación Eduardo Pondal, Ponteceso. |
Ferreiro, Manuel, "Apostilas ao texto da cantiga «Don Beeito, ome duro» [B 1464, V 1074] de Joan Airas de Santiago", en IV Congreso Internacional de la SEMYR. El texto infinito: reescritura y tradición en la Edad Media y el Renacimiento (Barcelona, 5-7 de sept. 2012), SEMYR, Barcelona. |
Ferreiro, Manuel, "O subcórpus das cantigas de cavaleiros no cancioneiro profano galego-português. Notas linguístico-editoriais", en Congresso Internacional sobre Matéria Cavaleiresca (São Paulo, 9 e 10 de maio de 2011), Área de Literatura Portuguesa da Universidade de São Paulo / Centro de Estudios Cervantinos - Universidad de Alcalá de Henares / Faculdade de Letras, São Paulo (Brasil). Publicado en Mongelli, Lênia Márcia (org.): De cavaleiros e cavalarias. Por terras de Europa e Américas, Humanitas, 2012, pp. 353-367 [ISBN 978-85-7732-186-5]. |
Ferreiro, Manuel, "Sobre a partícula "ca" no corpus da lírica profana galego-portuguesa: integridade formal vs. elisión", en X Congresso da Associação Internacional de Lusitanistas (Faro, 18 a 23 de Julho de 2011), Associação Internacional de Lusitanistas, Faro (Portugal). |
Ferreiro, Manuel, "Erros dos copistas, lapsos dos editores (Sobre o pronome «che» no corpus profano da lírica galego-portuguesa)", en Líneas y Pautas en el estudio de la literatura medieval y renacentista. III Congreso Internacional de la SEMYR (Oviedo, 27-30 septiembre 2010), Sociedad de Estudios Medievales y Renacentistas, Oviedo. |
Ferreiro, Manuel, "A obra pondaliana non recompilada", en XIV Simposio Pondaliano (Ponteceso, 2-30 novembro 2010), Fundación Eduardo Pondal, Ponteceso. |
Ferreiro, Manuel, "Sobre a segmentación textual na lírica profana galego-portuguesa", en Congreso Internacional O texto medieval: da edición á interpretación (Santiago de Compostela, 25-26 maio 2010), Área de Filoloxía Románica (USC), Santiago de Compostela. |
Ferreiro, Manuel, "Sobre a suposta crase da conxunción «se» na poesía trobadoresca galego-portuguesa", en XIII Congreso de la Asociación Hispánica de Literatura Medieval (Valladolid, 15-19 Septiembre 2009), Asociación Hispánica de Literatura Medieval, Valladolid. |
Ferreiro, Manuel, "Os hapax como problema e como solución. Sobre a cantiga 493 / 18,11 [B495/V78] de Afonso X", en Edición Crítica e Lírica Medieval Galego-Portuguesa (Universidade de Santiago de Compostela, 24-26 de marzo de 2009), Área de Filoloxía Románica - Departamento de Filoloxía Galega (USC), Santiago de Compostela. |
Ferreiro, Manuel, "Novos aspectos biográficos de Eduardo Pondal", en XIII Simposio Pondaliano (13-20 decembro 2008), Fundación Eduardo Pondal, Ponteceso. |
Ferreiro, Manuel, "Nasalidade e desnasalamento no corpus profano do trobadorismo galego-portugués", en IX Congresso Internacional da Associação Internacional de Lusitanistas (Funchal, 4-9 de Agosto de 2008), AIL / Universidade da Madeira, Funchal (Portugal). |
Ferreiro, Manuel, "Una anomalía en la lengua trovadoresca gallego-portuguesa: sobre los casos de conservación de -l- intervocálica", en Congreso Internacional XII Jornadas Medievales (México, 29 de septiembre al 3 de octubre de 2008), Universidad Nacional Autónoma de México / El Colegio de México / Universidad Autónoma Metropolitana, México (México). |
Ferreiro, Manuel, "O proxecto «Glosario Crítico da Lírica Profana Galego-Portuguesa»", en Coloquio sobre Vocabulario Trobadoresco (Santiago de Compostela, 20-21 de outubro de 2008), Centro Ramón Piñeiro para a investigación en Humanidades, Santiago de Compostela. |
Ferreiro, Manuel, "Sobre a forma verbal «éste» na poesía trobadoresca galego-portuguesa", en XII Congreso de la Asociación Hispánica de Literatura Medieval (Cáceres, 25-29 Septiembre 2007), Cáceres. |
Ferreiro, Manuel, "«Os cantos eran da patria, entusiasmo os escribira»... (A fortuna textual do Himno Galego)", en Congreso Pascual Veiga e a súa época (Santiago de Compostela, 1-3 Marzo 2007), Consellaría de Cultura (Xunta de Galicia), Santiago de Compostela. |
Ferreiro, Manuel, "Sobre a suposta crase de «que» na poesía trobadoresca galego-portuguesa", en VII Encontro Internacional de Estudos Medievais (Universidade Federal do Ceará, 3-6 Julho 2007), Associação Brasileira de Estudos Medievais / Universidade Federal do Ceará, Ceará (Brasil). Publicado en Pontes, Roberto / Martins, Elisabeth Dias (coords.): Anais VII EIEM - Encontro Internacional de Estudos Medievais. Idade Média: permanência, atualização, Associação Brasileira de Estudos Medievais / Universidade Federal do Ceará, 2009, pp. 487-495 [ISBN 978-85-7564-449-2]. |
Ferreiro, Manuel, "Vinte anos de investigación arredor de Eduardo Pondal", en XII Simposio Pondaliano (Ponteceso, 3-31 outubro 2006), Consellaría de Presidencia / Secretaría Xeral de Política Lingüística, Ponteceso. |
Ferreiro, Manuel, "Edición e historia da lingua: Sobre a representación da nasalidade no trobadorismo profano galego-portugués e as formas «irmana» e afins", en I Coloquio sobre Crítica Textual. A Edición da Poesía Trobadoresca en Galicia (Illa de San Simón. 22-23 de xuño de 2006), Grupo de Investigación GUILHADE (UDC), Pontevedra. |
Ferreiro, Manuel, "Sobre problemas de edição do trovadorismo profano galego-português. Entre Joan Garcia de Guilhade e Meendinho", en VI Encontro Internacional de Estudos Medievais (Universidade de Londrina, 6-8 Julho 2005), Associação Brasileira de Estudos Medievais, Londrina (Brasil). Publicado en Visalli, Angelita Marques / Oliveira, Teresinha (coords.): VI Encontro Internacional de Estudos Medievais. Medievalismo: Leituras Contemporâneas. Anais, Associação Brasileira de Estudos Medievais / Universidade de Londrina, 2007, pp. 108-125 [ISBN 85-98196-29-0]. |
Ferreiro, Manuel, "Eduardo Pondal na constitución dunha lingua literaria e culta", en XI Simposio Pondaliano (Ponteceso, 4 outubro - 3 novembro 2005), A. C. Monte Branco, Ponteceso. |
Ferreiro, Manuel, "Eduardo Pondal: o poeta e a obra", en X Simposio Pondaliano (Ponteceso, 5 outubro - 2 novembro 2004), A. C. Monte Branco, Ponteceso. |
Ferreiro, Manuel, "«Os Eoas» na súa versión definitiva", en IX Simposio Pondaliano (Ponteceso, 7 outubro – 4 novembro 2003), A. C. Monte Branco, Ponteceso. |
Ferreiro, Manuel, "A nova imaxe poética de Pondal", en VIII Simposio Pondaliano (Ponteceso, 1-29 outubro 2002), A. C. Monte Branco, Ponteceso. |
Ferreiro, Manuel, "«Os Eoas» definitivos", en VII Simposio Pondaliano (Ponteceso, 3-31 outubro 2001), A. C. Monte Branco, Ponteceso. |
Ferreiro, Manuel, "De Pondal para Curros: apostilas a tres poemas éditos e un poema inédito de 1914", en I Congreso Internacional Curros Enríquez e o seu Tempo (Celanova, do 13 ó 15 de setembro), Consello da Cultura Galega / Concello de Celanova, Celanova. Publicado en Alonso Montero, X. / Monteagudo, H. / Tajes Marcote, B. (eds.): Actas do I Congreso Internacional “Curros Enríquez e o seu Tempo”, Consello da Cultura Galega, 2004, pp. 66-83 [ISBN 84-95415-79-8].]. |
Ferreiro, Manuel, "A outra lírica pondaliana e a aparición d'Os Eoas", en VI Simposio Pondaliano (Ponteceso, 3-31 outubro 2000), A. C. Monte Branco, Ponteceso. |
Ferreiro, Manuel, "Xénero e número en Pondal: o feminino plural", en V Simposio Pondaliano (Ponteceso, 5 outubro - 6 novembro 1999), A. C. Monte Branco, Ponteceso. |
Ferreiro, Manuel, "Sobre problemas de edición da lírica trobadoresca galego-portuguesa", en Congreso Internacional de Historia y Cultura en la Frontera. 1er Encuentro de Lusitanistas Españoles (Cáceres, 10-12 de noviembre de 1998), Juan M. Carrasco González / J. L. Sánchez Abad (Universidad de Extremadura), Cáceres. |
Ferreiro, Manuel, "Pondal ‘ao estilo’ de Joan Zorro: A primeira cantiga neotrobadoresca galega", en Congreso O Mar das Cantigas (Illa de San Simón, 21-23 de maio de 1998), Consellería de Cultura, Comunicación Social e Turismo, Dirección Xeral de Promoción Cultural, Xunta de Galicia, Pontevedra. Publicado en Congreso O Mar das Cantigas, Xunta de Galicia, 1997, pp. 213-234 [ISBN 84-453-2310-5]. |
Ferreiro, Manuel, "Persoeiros de Bergantiños: Sobre Eduardo Pondal", en IV Simposio Pondaliano (Ponteceso, 1-31 outubro 1998), A. C. Monte Branco, Ponteceso. |
Ferreiro, Manuel, "Cuestións de Lírica Profana", en Encontro Literatura e Cultura na Galicia Medieval (A Coruña, xullo 1998), Universidad Internacional Menéndez Pelayo, A Coruña. |
Ferreiro, Manuel, "Debullando nos «Queixumes dos Pinos»", en III Simposio Pondaliano (Ponteceso, 13-18 outubro 1997), A. C. Monte Branco, Ponteceso. |
Ferreiro, Manuel, "De Breogán aos Pinos", en II Simposio Pondaliano (Ponteceso, 14-19 outubro 1996), A. C. Monte Branco, Ponteceso. |
Ferreiro, Manuel, "O proceso de corrección lingüística en Eduardo Pondal ", en I Simposio Pondaliano (Ponteceso, 9-14 outubro 1995), A. C. Monte Branco, Ponteceso. |
Ferreiro, Manuel, "O portugués como ficción dramática. A fronteira lingüística no entremés «A contenda dos Labradores de Caldelas» [1671]", en Congreso Internacional Luso-Español de Lengua y Cultura en la Frontera (Cáceres, 1 al 3 de diciembre de 1994), J. M. Carrasco González / A. Viudas Camarasa (Universidad de Extremadura), Cáceres. Publicado en Carrasco González, Juan A. / Viudas Camarasa, Antonio (eds.): Actas del Congreso Internacional Luso-Español de Lengua y Cultura en la Frontera, Universidad de Extremadura, 1996, pp. 9-32 [ISBN 84-7723-237-7]. |
Ferreiro, Manuel, "A cantiga de Rodrigu'Eanes d'Alvares. Edição crítica", en IV Congresso da Associação Hispânica de Literatura Medieval, Associação Hispânica de Literatura Medieval, Lisboa (Portugal). Publicado en Aires, A. Nascimento / Ribeiro, Cristina Almeida (orgs.): Actas do IV Congresso da Associação Hispânica de Literatura Medieval. Vol. III, Ed. Cosmos, 1993, pp. 319-323 [ISBN 972-8081-06-5]. |
Martínez Pereiro, Carlos Paulo / Salinas Portugal, Francisco / Ferreiro, Manuel, "O presente do ensino do portugués na Galiza: unha necesária perspectiva para o futuro", en Colóquio Internacional «Língua Portuguesa – Que Futuro? , Sociedade da Língua Portuguesa, Lisboa (Portugal). Publicado en Actas do Colóquio Internacional «Língua Portuguesa – Que Futuro? , Sociedade da Língua Portuguesa, 1990, pp. 235-239. |
Outras
Ferreiro, Manuel, "Restaurar o himno, facer xustiza", Sermos Galiza, 573, Santiago de Compostela, 2023, pp. 9-9 [ISSN 2444-9326]. |
Ferreiro, Manuel, "Rectificando a historia. Sobre a edición da obra literaria completa de Ricardo Carvalho Calero", Nós Diario [Cultura, 17-6-2022], 2022, pp. 29-29 [ISSN 2695-6624]. |
Ferreiro, Manuel, "Pondal e «Queixumes dos pinos»", Nós Diario [col. Aí vén o maio!, 7-5-2021], 348, Santiago de Compostela, 2021, pp. 1-4 [ISSN 2695-6624]. |
Ferreiro, Manuel, "Araceli, «sobre fondo gris na cidade murada»”", en Antonio Giz & Xulio Xiz (eds.): O sorriso de Lilí. Homenaxe a Araceli Herrero Figueroa, Lugo, Colectivo EGERIA, 2020, pp. 59-62. |
Ferreiro, Manuel, Eduardo Pondal (versións: Deustch, Español, English, Français, Italiano), AELG, 2010, 129 pp.. |
Ferreiro, Manuel, "A expresión cantada da Nación: Historia do Himno Galego", Terra e Tempo, 145-146, Santiago de Compostela, Fundación Bautista Álvarez, 2008, pp. 51-57 [ISSN 1575-5509]. |
Ferreiro, Manuel, "Todos somos Balbino", Homenaxe a Neira Vilas e a Balbino o neno labrego, O Carballiño - Ourense, Edicións Ismael González P. C., 2008, pp. 123-135 [ISBN 978-84-612-9058-1]. |
Ferreiro, Manuel, "«Non é grata a posesión de ningún ben se non é compartida» (Sobre a Biblioteca-Arquivo Teatral ‘Francisco Pillado Mayor’)”", No país da irmandade. Homenaxe a Francisco Pillado Maior, A Coruña, Deputación da Coruña, 2007, pp. 25-36. |
Ferreiro, Manuel, "Pondal e os «Queixumes»", La Voz de Galicia, A Coruña, 2002, pp. 31-31. |
Martínez Pereiro, Carlos Paulo / Ferreiro, Manuel / Dobarro, X. M. (eds.), Valladares, M.: Maxina ou a filla espúrea, A Coruña, APLL-Vía Láctea, 1987 [ISBN 84-86531-40-3]. |
Martínez Pereiro, Carlos Paulo / Dobarro, X. M. / Ferreiro, Manuel (eds.), Catecismo do Labrego, A Coruña, APLL-Vía Láctea, 1987 [ISBN 84-86531-39-X]. |
Ferreiro, Manuel / Dobarro, X. M. , "Pondal narrador", A Nosa Terra, 284, Vigo, 1986, pp. 16-16 [ISSN 0213-3105]. |
Ferreiro, Manuel, "Feijoo Montenegro, Anselmo", Gran Enciclopedia Gallega, XI, 1981, pp. 208-208 [ISBN 84-7286-046-9]. |
Ferreiro, Manuel, "Feijoo Montenegro, Plácido", Gran Enciclopedia Gallega, XI, 1981, pp. 225-225 [ISBN 84-7286-046-9]. |
Ferreiro, Manuel / Martínez Pereiro, Carlos Paulo, "La lengua gallega. La literatura gallega", en Carballo Calero, R. (dir.): Galicia Eterna, VI, Barcelona, Nauta, 1981 (1984, 2ª ed.), pp. 1257-1375 [ISBN 84-278-0903-4]. |
Ferreiro, Manuel, "Gil Perez Conde", Gran Enciclopedia Gallega, XVI, 1981, pp. 30-31 [ISBN 84-7286-046-9]. |
Ferreiro, Manuel, "Feixoo de Araúxo, Gabriel", Gran Enciclopedia Gallega, XI, 1981, pp. 244-246 [ISBN 84-7286-046-9]. |
Martínez Pereiro, Carlos Paulo / Ferreiro, Manuel / Queizán, María Xosé / Cambeiro, L. / Castelao Mexuto, Manuel, "¿Que Galego? Ortografía, independentismo e porvir da lingua", La Voz de Galicia (Artes e Letras), 1978, pp. 1-2. |
Libros
Eirín, Leticia / Ferreiro, Manuel / López, Teresa, Os trobadores da terra de Betanzos, Betanzos, Biblos Clube de Lectores, 2023, 91 pp. [ISBN 978-84-15086-55-0]. |
Ferreiro, Manuel / Freixeiro Mato, Xosé Ramón (eds.), Manuel María e Xosé Neira Vilas: Correspondencia entre Manuel María e Xosé Neira Vilas (1957-1997). Edición de Manuel Ferreiro e Xosé Ramón Freixeiro Mato, Outeiro de Rei, Casa-Museo Manuel María, 2021, 291 pp. [ISBN 978-84-945714-8-0]. |
Capítulos de libros
Ferreiro, Manuel, "No universo das cantigas de amigo: algunhas reflexións textuais", en Tato, Cleofé (ed.): ¿Qué se fizo aquel trobar? La poesía de cancionero ayer y hoy, A Coruña, Universidade da Coruña, 2023, pp. 19-39 [ISBN 978-84-9749-878-4]. |
Ferreiro, Manuel, "Eduardo Pondal, a poesía ao servizo da nación", Álbum de Galicia (Consello da Cultura Galega), Santiago de Compostela, Consello da Cultura Galega, 2023 [DOI 10.17075/adg.2023.23891]. |
Ferreiro, Manuel, "Cantar a «nazón de Breogán»: o himno galego", Símbolos nacionais de Galiza. O himno e a bandeira, Lugo, Deputación de Lugo, 2022, pp. 9-24 [ISBN 978-84-09-43070-3]. |
Ferreiro, Manuel, "Eduardo Pondal, dramaturgo. María de Lebosende (Breve cuadro dramático)", en Biscainho-Fernandes, Carlos-Caetano (ed.): Elsinor no Finis Terrae. Estudos transversais sobre o teatro galego, Oxford (Reino Unido), Peter Lang, 2022, pp. 13-29 [ISBN 978-1-80079-712-3]. |
Ferreiro, Manuel, "En torno da segmentación do adverbio pronominal «i» nas cantigas", en Pichel, Ricardo (ed.): «Tenh’eu que mi fez el i mui gram bem». Estudos sobre cultura escrita medieval dedicados a Harvey L. Sharrer, Madrid, Sílex, 2022, pp. 201-223 [ISBN 978-84-19077-35-6]. |
Ferreiro, Manuel, "Entre a fonética e a sintaxe: crase, combinación de unidades lingüísticas e segmentación copulativa nas secuencias rimáticas das cantigas", en Sánchez Rei, Xosé Manuel (ed.): Estudos sobre gramática e sociolingüística galego-portuguesa, A Coruña, Monografía 13 da Revista Galega de Filoloxía, 2021, pp. 87-105 [ISBN 978-84-9749-819-7]. |
Ferreiro, Manuel, "«E nos duros traballos escelente». Carvalho Calero e os estudos pondalianos", Ricardo Carvalho Calero. As formas do compromiso, Santiago de Compostela, Universidade de Santiago de Compostela, 2020, pp. 207-233 [ISBN 978-84-17595-86-9]. |
Ferreiro, Manuel, "O portal Universo Cantigas: antecedentes, desenvolvemento, dificultades", Avatares y perspectivas del medievalismo ibérico, II, San Millán de la Cogolla, Cilengua, 2019, pp. 1633-1644 [ISBN 978-84-17107-87-1]. |
Ferreiro, Manuel, "Arredor da segmentación intraversal da copulativa «e» nas cantigas trobadorescas galego-portuguesas", en Marques, Maria Aldina & Sánchez Rei, Xosé Manuel (eds.): Estudos atuais de linguística galego-portuguesa, Santiago de Compostela, Edicións Laiovento, 2019, pp. 29-55 [ISBN 978-84-8487-438-6]. |
Artigos en revistas
Ferreiro, Manuel, "O refrán das cantigas galego-portuguesas: variación e edición", Estudios Románicos, 31, 2022, pp. 433-446 [ISSN 0210-4911 ] [ISSN Dixital 1989-614X] [DOI https://doi.org/10.6018/ER.502821]. |
Ferreiro, Manuel, "Notas sobre a segmentación textual dalgúns adverbios nas cantigas galego-portuguesas", Signum. Revista da ABREM, 22, 2, São Paulo (Brasil), ABREM, 2021, pp. 272-292 [ISSN Dixital 2177-7306]. |
Congresos
Ferreiro, Manuel / Arbor Aldea, Mariña, "A reapropiación do noso patrimonio literario: Universo Cantigas. De 2010 a 2026: avances, fitos e retos", en XIV Congreso da AIEG: Horizontes dos Estudos Galegos e/na Lusofonía (Universidade do Minho, Braga/Guimarães, 17-20 de abril de 2024), AIEG - Asociación Internacional de Estudos Galegos, Braga / Guimarães (Portugal). |
Ferreiro, Manuel, "Relendo o texto das cantigas: apostilas léxico-semánticas", en XIX Congresso AHLM (Alcobaça 5 a 9 Setembro de 2023), AHLM – Asociación Hispánica de Literatura Medieval, Alcobaça (Portugal). |
Ferreiro, Manuel, "No universo das cantigas galego-portuguesas: sobre algúns erros ou intervencións dos copistas", en Coloquio Internacional de la AHLM. Editar textos medievales en el siglo XXI (5-7 setembro de 2022), AHLM - Asociación Hispánica de Literatura Medieval, MADRID. |
Ferreiro, Manuel / Eirín, Leticia , "Filoloxía, literatura e edición dixital: Universo Cantigas", en Simposio ILG 2022. A edición dixital de textos antigos: modelos, proxectos e ferramentas (28 de novembro – 2 de decembro), ILG – Instituto da Lingua Galega (USC), Santiago de Compostela. |
Ferreiro, Manuel, "Lingua e variación(s) no refrán das cantigas: unha aproximación", en Coloquio Internacional Editar cantigas (de amigo) no século XXI (Universidade da Coruña, 21-22 de Outubro de 2021)., Grupo ILLA, A Coruña. |
Ferreiro, Manuel, "Voltando ás cantigas de amigo: algunhas reflexións textuais", en VII Congreso Internacional da Asociación Convivio (Universidade da Coruña, 3-5 de novembro de 2021), CONVIVIO, A Coruña. |
Ferreiro, Manuel, "Achegamento ao refrán das cantigas galego-portuguesas: repetitio vs. variatio", en Coloquio Internacional de la AHLM. Pervivencia y literatura: documentos periféricos al texto literario (Univ. de Córdoba, 2-4 de septiembre de 2021), AHLM - Asociación Hispánica de Literatura Medieval, Córdoba. |
Outras
Ferreiro, Manuel, "Restaurar o himno, facer xustiza", Sermos Galiza, 573, Santiago de Compostela, 2023, pp. 9-9 [ISSN 2444-9326]. |
Ferreiro, Manuel, "Rectificando a historia. Sobre a edición da obra literaria completa de Ricardo Carvalho Calero", Nós Diario [Cultura, 17-6-2022], 2022, pp. 29-29 [ISSN 2695-6624]. |
Ferreiro, Manuel, "Pondal e «Queixumes dos pinos»", Nós Diario [col. Aí vén o maio!, 7-5-2021], 348, Santiago de Compostela, 2021, pp. 1-4 [ISSN 2695-6624]. |
Ferreiro, Manuel, "Araceli, «sobre fondo gris na cidade murada»”", en Antonio Giz & Xulio Xiz (eds.): O sorriso de Lilí. Homenaxe a Araceli Herrero Figueroa, Lugo, Colectivo EGERIA, 2020, pp. 59-62. |
Teses de doutoramento dirixidas
Tato Fontaíña, Laura, O teatro galego e os coros populares (1915-1931) ( Universidade da Coruña 1996 ) |
Sanmartín Rei, Goretti, Os paratextos galegos (1916-1936). Análise sociolingüística dos prólogos. ( Universidade da Coruña 2001 ) |
López Viñas, Xoán, A formación de palabras no galego medieval: a afixación ( Universidade da Coruña 2012 ) |
Mosquera Castro, Estefanía, Lingua galega e novos soportes comunicativos: a linguaxe SMS ( Universidade da Coruña 2014 ) |
Callón Torres, Carlos Manuel , As relacións sexoafectivas intermasculinas e interfemininas no trobdorismo galego ( Universidade da Coruña 2017 ) |
Peres Vigo, Alexandre, O estereotipo antigalego na literatura española da Idade Moderna: xénese, desenvolvemento e consolidación ( Universidade da Coruña 2021 ) |
Teses de licenciatura dirixidas
Tato Fontaíña, Laura, As cantigas de Pero Meendiz da Fonseca. Edición crítica ( Universidade da Coruña 1992 ) |
Dourado Fernández, Rocío, Contribución a un inventario toponímico medieval dos documentos do arquivo da catedral de Mondoñedo ( Universidade da Coruña 2008 ) |
DIRECCIÓN DE REVISTAS CIENTÍFICAS E PUBLICACIÓNS
Director da Revista Galega de Filoloxía (2000 / 2005)
Subdirector da Revista Galega de Filoloxía (2005 / 2010)
Director da Colección Documenta das publicacións da Biblioteca-Arquivo Teatral ‘Francisco Pillado Mayor’ (11/03/2005 - 15/03/2017)
PARTICIPACIÓN EN REDES DE INVESTIGACIÓN
Rede “Estudos Medievais Interdisciplinares” (R2014/012) [Período: 24/08/2014 - 23/06/2016. Axuda: 120000 €]: Consolidación e estruturación de unidades de investigación competitivas do Sistema universitario de Galicia (modalidade "Redes"). Convocatoria no DOG nº 98 do 23 de maio de 2014 [Orde do 14 de maio]). Concesión: DOG nº 199 do 17 de outubro de 2014.
Rede “Estudos Medievais Interdisciplinares” (ED431D/R2016/004) [Período: 01/01/2017 - 31/12/2018. Axuda: 120000 €]: Consolidación e estruturación de unidades de investigación competitivas do Sistema universitario de Galicia (modalidade "Redes"). Convocatoria no DOG nº 151 do 10 de agosto de 2016 [Orde do 27 de xullo de 2016, modificada parcialmente pola Orde de 27 de setembro de 2016]). Concesión: DOG nº 241 do 20 de decembro de 2016.
COMITÉS CIENTÍFICOS
Membro do Consello Científico da Biblioteca-Arquivo Teatral ‘Francisco Pillado Mayor’ (1997 / ...)
Coordinador da Biblioteca-Arquivo Teatral “Francisco Pillado Mayor” (10-04-2002 / 11-03-2005)
Membro do Comité Científico das I Xornadas sobre Modelo de Universidade, Modelo Lingüístico. 13-14 de outubro de 2004
Membro do Comité Científico do VIII Congreso da Associação Internacional de Lusitanistas. 18-23 de xullo de 2005
Membro do Comité Científico do Congreso Manuel María. Literatura e Nación. 3-5 de novembro de 2005
Membro do Comité Científico do I Coloquio sobre Crítica Textual. A Edición da Poesía Trobadoresca en Galicia. 22-23 de xuño de 2006
Membro do Comité de Honra do Simposio Lugrís Freire. 16-18 de novembro de 2006
Membro do Comité Científico do Congreso Internacional Edición Crítica e Lírica Medieval Galego-Portuguesa. 24-26 de marzo de 2009
Membro do Comité Científico da Revista Galega de Filoloxía (2010 / ...)
Membro do Comité Científico do Congreso Internacional Gallaecia - III Congresso Internacional de Linguística Histórica (Santiago de Compostela, 27-30 de julho de 2015), USC, Santiago de Compostela.
Membro do Comité Académico da Cátedra Galicia-América, Universidade Nacional de San Martín - UNSAM (Buenos Aires, Arxentina) (2016 / ...).
Membro da Comissão Científica do III Colóquio Internacional de Linguística Histórica – Mudança e Estandardização (Coimbra, 9-10 de Novembro de 2017), Centro de Estudos de Linguística Geral e Aplicada da Universidade de Coimbra (CELGA/ILTEC).
Membro do Comité Científico do Encontro Neofalantismo e calidade da lingua (A Coruña, 27 de novembro de 2020), ILLA/UDC, A Coruña.
Membro do Comité Científico do VII Congreso Internacional da Asociación Convivio (A Coruña, 3-5 de novembro de 2021), Facultade de Filoloxía, Universidade da Coruña. <https://convivio2020.home.blog/comites/>
Membro do Comité Científico do Simposio ILG 2021 (Santiago de Compostela, 18-21 de outubro de 2021), Universidade de Santiago de Compostela <https://ilg.usc.es/gl/actividades/simposio-ilg-2021>
Membro do Comité Científico do Congreso Internacional de Toponimia no Camiño de Santiago (21-23 de setembro de 2022), Real Academia Galega / Universidade de Santiago de Compostela / AGOn [Asociación Galega de Onomástica] <https://toponimiacamsantiago.gal/organizacion/>
PREMIOS DE INVESTIGACIÓN
XXI Premio de Investigación ‘Losada Diéguez’: Pondal, Eduardo: Poesía Galega Completa. Volume IV: Os Eoas.
IX Premio de Investigación 'Concepción Arenal' de Humanidades 2014 polo proxecto GLOSSA.
ESTADÍAS DOCENTES E INVESTIGADORAS
Universidad de Belgrano (Buenos Aires, Arxentina). 9-08-1994 / 11-10-1994
Universidade do Estado do Rio de Janeiro (Brasil). 10-06-2003 / 10-07-2003
Università degli Studi di Perugia (Italia). 17-03-2010 / 19-05-2010
Universidade do MInho (Portugal). 2-02-2020 / 16-03-2020
Universidade do MInho (Portugal). 2-02-2023 / 42-03-2023
XESTIÓN UNIVERSITARIA
Director do Departamento de Galego-Portugués, Francés e Lingüística (11-02-2004 / 11-02-2009).
Director do Departamento de Galego-Portugués, Francés e Lingüística (4-04-2013 / 5-04-2017).
Coordinador do grupo «Investigación Lingüística e Literaria Galega» [ILLA] (22-05-2007 / 3-04-2013).
Coordinador da sección de Galego-Portugués (22-6-2021 / ...)